Stralen

Het proces van stralen is een integraal onderdeel van staalbewerking en biedt – ter voorbereiding op verdere behandelingen – een oplossing voor zowel oppervlaktevoorbereiding als reiniging van staal. Vooral het realiseren van een hoge oppervlaktereinheid tot aan reinheidsklasse Sa 2,5 is hierbij van belang. 

Wat is het stralen van staal en hoe gaat het in zijn werk? 

Stralen – ook bekend als zandstralen of gritstralen – is een techniek die wordt gebruikt voor het verwijderen van oppervlakteverontreinigingen zoals roest, verf, vuil of vet. Door deze verontreinigingen te verwijderen, wordt de levensduur van het materiaal verlengd. Ook wordt er een ideale ondergrond gecreëerd voor verdere oppervlaktebehandelingen zoals het aanbrengen van verf of coatings. 

Het proces 

Het proces gaat als volgt: straalmiddelen worden met behulp van een straalketel en een straalpistool met hoge snelheid tegen het staaloppervlak geblazen. De impact van deze straalmiddelen op het staal verwijdert effectief de oppervlakteverontreinigingen en zorgt ook voor een ruwer oppervlak. Hierdoor kunnen verf of coatings beter hechten.

Reinheidsklassen 

Reinheidsklassen zijn een gestandaardiseerde manier om de mate van reinheid van een gestraald oppervlak te beschrijven. Deze klassen zijn vastgelegd in de internationale norm ISO 8501-1. De reinheidsklassen zijn als volgt onderverdeeld: 

Sa 1 

Dit is de lichtste vorm van stralen en wordt ook wel ‘licht stralen’ genoemd. Het staal wordt ontdaan van losse roest, losse verf en ander los materiaal. De straalbehandeling zorgt voor een uniform uiterlijk, maar er kunnen nog steeds sporen van verontreinigingen zijn. 

Sa 2 

Dit niveau wordt ‘grondig stralen’ genoemd. De straalbehandeling verwijdert bijna alle roest, coatings en verontreinigingen. Het resultaat is een merkbaar schoon oppervlak, maar er kunnen nog steeds resten of sporen van vervuiling zichtbaar zijn. 

Sa 2,5 

Reinheidsklasse Sa 2,5 speelt een belangrijke rol in het straalproces. Volgens de norm ISO 8501-1, die de reinheidsgraden voor straalwerkzaamheden definieert, staat Sa 2,5 voor “zeer grondig stralen”. Dit houdt in dat het staal vrij is van zichtbare olie, vet, vuil, stof, roest, verf, oxidatieproducten en andere vreemde materialen.  

Sa 2,5 is de gewenste reinigingsklasse voor oppervlakken waarop zeer hoge eisen worden gesteld aan de hechting van de coating. Met andere woorden: bijna alle verontreinigingen worden verwijderd tot een bijna wit metalen oppervlak is bereikt. 

Sa 3 

Het hoogste niveau van reinheid wordt ‘stralen tot wit metaal’ genoemd. Hierbij wordt het staaloppervlak volledig vrijgemaakt van alle roest, mill scale, verf en verontreinigingen. Hierdoor ontstaat er een uniform, wit-metalen uiterlijk. 

Straalmiddelen en hun samenstelling 

Straalmiddelen zijn de materialen die tijdens het straalproces onder hoge druk tegen het staaloppervlak worden geblazen. Er zijn verschillende soorten straalmiddelen. De keuze hiervan hangt af van: 

• Het soort oppervlak dat moet worden gereinigd 
• De mate van reinheid die moet worden bereikt  
• De gewenste oppervlakteafwerking 

Een aantal straalmiddelen zijn onder andere: 

Staalgrit 

Staalgrit is een veelgebruikt straalmiddel bij het stralen van staal. Het wordt gekenmerkt door zijn hardheid, scherpte en duurzaamheid. Deze eigenschappen maken straalgrit bijzonder effectief voor het verwijderen van zware roest, mill scale en verf. 

Staalgrit bestaat uit kleine, scherpe stukjes van hoogwaardig staal. Deze stukjes zijn gemaakt door een stuk staal te verhitten tot het smelt, en vervolgens te laten afkoelen en te breken in kleinere stukjes. Het resulterende staalgrit heeft scherpe randen die effectief zijn bij het ‘knippen’ door verontreinigingen op het staaloppervlak. 

Het geharde staal dat wordt gebruikt om staalgrit te maken, kan bestaan uit verschillende soorten staal, maar omvat vaak legeringen met elementen zoals koolstof, mangaan, silicium, zwavel en fosfor. 

Glasparels 

Glasparels zijn een soort straalmiddel dat wordt gebruikt voor het reinigen en polijsten van gevoelige oppervlakken, waarbij de onderliggende structuur van het materiaal behouden moet blijven. Ze worden veel gebruikt in de automobielindustrie, luchtvaartindustrie, en voor het reinigen van machineonderdelen, mallen en matrijzen. 

Glasparels worden geproduceerd door gesmolten glas in water te laten vallen. Hierdoor worden kleine, ronde parels gevormd die dan verder worden verhit totdat ze hard zijn. Ze kunnen ook worden geproduceerd door glas te smelten en vervolgens het gesmolten glas door een zeef te persen om kleine druppels te vormen, die daarna worden afgekoeld en verhard.

De samenstelling van glasparels is meestal glas. Dit bestaat hoofdzakelijk uit siliciumdioxide (SiO2), maar kan ook – afhankelijk van het type glas dat wordt gebruikt – andere stoffen bevatten zoals natriumoxide (Na2O) en calciumoxide (CaO). 

Korund 

Korund – ook bekend als aluminiumoxide – is een zeer hard mineraal dat veel wordt gebruikt als straalmiddel. Het is bijzonder effectief voor het reinigen van harde oppervlakken en voor het verwijderen van oude coatings, roest en andere verontreinigingen. Korund wordt vanwege zijn hardheid en duurzaamheid ook gebruikt in schuurpapier en slijpschijven. 

De chemische formule van korund is Al2O3, wat betekent dat het bestaat uit twee aluminiumatomen en drie zuurstofatomen. Het is een natuurlijk voorkomend mineraal, maar kan ook synthetisch worden geproduceerd. In zijn natuurlijke vorm is het bekend als een edelsteen, zoals robijn of saffier, afhankelijk van de aanwezige onzuiverheden. 

Garnet 

Garnet is een natuurlijk mineraal. Kenmerkend zijn de hoge dichtheid, hardheid en scherpe randen die effectief zijn bij het verwijderen van verontreinigingen van metaaloppervlakken. Garnet wordt vaak gebruikt voor het stralen van roestvrij staal, aluminium en andere materialen die gevoelig zijn voor inbedding. 

Garnet bestaat uit een groep van silicaatmineralen met vergelijkbare structuren en eigenschappen. De exacte chemische formule kan variëren afhankelijk van het specifieke type garnet. Maar garnet bestaat over het algemeen uit aluminium, silicium en zuurstof, met variërende hoeveelheden van andere elementen zoals ijzer, magnesium en calcium. 

Staal stralen door Merwestaal

Met onze straalmachine zijn wij in staat stalen platen van 12 bij 2,5 meter te stralen. Onderstaande foto’s geven een indruk van door Merwestaal gestraalde producten. Benieuwd naar de mogelijkheden? Neem vrijblijvend contact op.